Unieke verdienstructuur
De inkomstenstructuur van STM is anders dan die van de meeste musea in Nederland. De bezoekers genereren via entreegelden, restaurants en winkels ruim 90% van het jaarlijkse budget. Subsidies bepalen slechts 6% van het STM-budget. En dat is uniek in Nederland waar de meeste musea zo’n 50% van hun budget behalen uit eigen inkomsten en de rest dus aangevuld wordt door subsidies (bron: Benchmark).
Entreeopbrengsten – boven begroot
Omdat er in 2019 meer bezoekers zijn ontvangen dan verwacht, vielen de entreeopbrengsten ook hoger uit dan begroot. En daarmee ook hoger dan in 2018. De totale entreeopbrengsten van de musea en locaties van STM in 2019 bedroegen € 3.455.000,-. Begroot was € 3.372.000,-.
Aantallen bezoekers – een stijgende lijn
De bezoekersaantallen van 2019 vielen flink hoger uit dan in 2018. Alle musea en locaties werden beter bezocht dan vorig jaar. Museum Kaap Skil trok minder bezoekers dan begroot, maar maakte toch een flinke sprong voorwaarts naar ruim 61.000 bezoekers. De Oudheidkamer werd opnieuw zeer goed bezocht, met ruim 8.700 bezoekers. De Vuurtoren kende opnieuw een recordjaar.
Vooruitblik 2020
Door nog betere positionering en communicatie verwachtten we in 2020 meer bezoekers te trekken dan in 2019. De eerste maanden van 2020 trokken Ecomare en Museum Kaap Skil flink meer bezoekers dan verwacht in die periode. In maart 2020 is de bezoekersprognose voor alle musea en locaties echter drastisch bijgesteld vanwege de maatregelen rond het coronavirus.
Brutowinst restaurants en winkels
De omzet van de museumwinkels – en ook de brutowinst – is aanzienlijk gestegen ten opzichte van 2018 en was ook hoger dan begroot voor 2019. In de winkel van Ecomare was een flinke stijging in de verkoop van pluche en artikelen divers te zien. De duurzame uitstraling is nog verder ingevoerd. De kunst is om hier een goed evenwicht in te krijgen. Duurzaam of lokaal geproduceerd (kleinschalig) betekent vaak een hogere inkoopprijs. De verkoopprijs mag dan hoger zijn, maar moet wel in verhouding blijven met ander aanbod.
De brutowinst van de museumrestaurants (Ecomare en Museum Kaap Skil) bleef iets achter bij de begroting, en was in 2019 gelijk aan de brutowinst in 2018. Met een lokale cateraar is een aantal malen een themadiner verzorgd, alles met zo veel mogelijke lokale producten bereid. Dit leverde enthousiaste deelnemers en goede PR op, maar was niet winstgevend.
Lasten
Veruit de grootste kostenpost – naast huisvestingskosten, afschrijvingen en publiciteits- en communicatiekosten van STM – wordt gevormd door het personeel. Hieronder worden de personeelskosten en huisvestingskosten kort belicht.
Personeelskosten
In 2019 was een ruimer aantal fte begroot dan in 2018; de verwachting was dat STM 56,8 fte aan medewerkers zou inzetten. Dit is lager uitgekomen, op 54,8 fte. Het voorbereiden van beoogde uitbreiding in functies nam meer tijd in beslag dan verwacht, waardoor de werving pas later is gestart. De uitbreiding van de directie die eind 2018 werd voorzien, heeft niet in extra fte plaatsgevonden.
Vanwege eenmalige hogere juridische kosten vallen de personeelskosten over 2019 toch fors hoger uit dan begroot en dan in 2018.
Voor 2020 was opnieuw een flinke fte-uitbreiding begroot, om voor diverse afdelingen versterking aan te trekken. Voordat deze investeringen in gang werden gezet, werd de organisatie echter ingehaald door de COVID-19 crisis. Daarmee zijn alle uitbreidingen direct on hold gezet.
Huisvestingskosten
De huisvestingskosten vielen in 2019 € 288.000,- lager uit dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt doordat bij Ecomare gepland onderhoud aan het gebouw sinds 2014 wordt uitgesteld en toegevoegd aan de bestemmingsreserve egalisatie onderhoudskosten (€ 152.000,- in 2018 en € 77.000,- in 2019). Deze reserve is gevormd om de sterk schommelende kosten uit het meerjarenonderhoudsplan te egaliseren, zodat de jaarlijkse onderhoudskosten aan de gebouwen en installaties een gelijkmatiger beeld vertonen. De overige huisvestingskosten waren ook lager dan begroot. De voorziene verhoging van de erfpacht bij Ecomare en de verhoging van de huur van de Vuurtoren zijn nog niet doorgevoerd.
Reserve-opbouw
Na een aantal jaren van reserve-opbouw is de continuïteitsreserve van STM in 2019 niet uitgebreid. Er is een minimale toevoeging gedaan. De onvoorziene hogere personeelskosten, zijn hier voor een deel de oorzaak van. Om de fondsenwerving op een hoger niveau te brengen is externe deskundigheid ingehuurd.
| Financiële ratio’s | 2019 | begroot | 2018 |
| 1. Bestedingsratio lasten | 84% | 84% | 86% |
| 2. Bestedingsratio baten | 90% | 93% | 85% |
| 3. Beheer- en administratiekosten | 12% | < 15% | 8% |
| 4. Kosten werving (in % van totaal baten) | 5% | 5% | 4% |
| 5. Kosten werving (in % van baten eigen fondsenwerving) | 24% | < 25% | 22% |
| 6. Solvabiliteit | 87% | > 40% | 88% |
| 7. Quick ratio | 253% | > 100% | 360% |
| 8. Current ratio | 266% | > 150% | 372% |
| 9. Personeelskosten | 59% | 56% | 56% |
De ratio’s voor dit jaarverslag zijn als volgt berekend: