5.2 Impact – Mensen ‘raken’/inspireren…

5.2 Impact – Mensen ‘raken’/inspireren…

5.2 Impact – Mensen ‘raken’/inspireren…

Uit Strategisch Plan 2016-2020:

In 2020 heeft STM een bijzonder museaal en educatief aanbod waarbij beleven, ervaren, delen en koesteren de uitgangspunten vormen. Alle locaties vernieuwen voortdurend om herhaalbezoek interessant te maken. Bij alle vernieuwingen (van collecties, museaal aanbod, activiteiten) staat de beleving voorop, wordt rekening gehouden met de kernwaarden en wordt gekeken hoe nieuwe initiatieven bijdragen aan delen (selfiespots) en uiteindelijk koesteren (impactmetingen).

We realiseren dit door onze collecties kwalitatief op peil te houden en door een mooi aanbod aan andere activiteiten. We meten dit voor Ecomare en Museum Kaap Skil sinds 2016 door middel van continu bezoekersonderzoek.

5.2.1 Collecties up-to-date en vernieuwen

De collectie van Stichting Texels Museum wordt geregeld uitgebreid, soms met zeer bijzondere stukken.

Bij Museum Kaap Skil en de Oudheidkamer was het in 2020 rustig op het gebied van schenkingen. Museum Kaap Skil verkreeg wel een grote archeologische collectie van één van de Texelse duikers. Een 20 meter lange kielbalk en een zogeheten ‘kapa’ of kookketel uit het Schervenwrak zijn echte topstukken. Ook de ankers van het Flessenwrak zijn het vermelden waard.

Bij Ecomare zijn geen bijzondere stukken aan de collectie toegevoegd in 2020. Het skelet van een tuimelaar is door Naturalis in permanente bruikleen gegeven; het is geplaatst in de tentoonstelling.

5.2.2 Museaal aanbod

In het strategisch plan komt aan de orde dat vernieuwen van cruciaal belang is om (herhaal)bezoekers te trekken. Aan dit strategische doel kon in 2020 slechts spaarzaam uitvoering worden gegeven. Desondanks konden we onze bezoekers genoeg nieuws bieden.

Ecomare: zeehondenopvang

Wanneer Ecomare een melding ontvangt van een levende zeehond die mogelijk hulp nodig heeft, gaan de dierverzorgers naar het dier toe. In 2020 werden er 80 zeehonden op het strand bekeken door de dierverzorgers. Hiervan vonden er 75 hun weg naar de opvang:
– 19 grijze zeehonden (13 mannelijk, 6 vrouwelijk)
– 56 gewone zeehonden (30 mannelijk, 26 vrouwelijk)
Van de 75 opgevangen dieren konden er 50 worden teruggezet in zee. Vijf grijze zeehonden werden op het strand gemarkeerd en geobserveerd, maar niet opgevangen.

In totaal kwamen er in 2020 352 vogels van maar liefst 61 verschillende vogelsoorten bij Ecomare in de opvang terecht. De dierverzorgers konden 78 van deze vogels op Texel helpen; zij gingen terug naar het wild. Daarnaast werden 65 vogels na evaluatie en eerste behandeling overgedragen aan andere opvangcentra voor aanvullende zorg en behandeling.  Buiten de vogels werden veel egels en enkele konijnen opgevangen.

Een zeer bijzondere gast in de opvang van Ecomare betrof een levende maanvis, die eind december 2020 in de NIOZ-haven werd gevonden. Deze maanvis verbleef rond de jaarwisseling enkele weken in het zeeaquarium. Helaas overleed het dier in januari 2021.

Ecomare: een bijzondere zeehond uitgezet
Snow White, de jonge albino zeehond die in oktober 2019 in de opvang van Ecomare kwam, is op woensdag 15 januari 2020 teruggegaan naar zee. Voor vertrek kreeg Snow White van onderzoekers Wageningen Marine Research een zender. Hierdoor konden zijn bewegingen maandenlang op de voet worden gevolgd.

Ecomare: de vaste levende collectie
De vaste collectie levende dieren bij Ecomare is veel groter dan de meeste mensen denken. Het aantal vissen en andere aquariumdieren is enorm. De dierverzorgers houden de aantallen van de verschillende diersoorten nauwkeurig bij. Het tellen van de dieren is niet altijd eenvoudig. Vanuit het belang van dierenwelzijn worden in de aquaria namelijk schuilmogelijkheden geboden. Vooral de palingen, krabbensoorten en zeesterren kruipen er graag weg. Het aantal zeehonden in de buitenbassins is vrij stabiel. In 2020 is een van de vrouwelijke zeehonden uit de vaste groep geëuthanaseerd na aanhoudende gezondheidsklachten door ouderdom.

Museum Kaap Skil: Schip in Zicht
Deze tentoonstelling opende eind december 2019 en zorgde in de eerste maanden van 2020 voor een welkome toestroom van bezoekers. De nieuwe achterwandfilm bij de maquette geeft een zo realistisch mogelijke weergave van de Reede van Texel in de 17e eeuw.

Ecomare: Wonderlijk Wad
Een feestelijke opening van de nieuwe grote tentoonstelling Wonderlijk Wad bij Ecomare was volop in voorbereiding toen COVID-19 roet in het eten gooide. De tentoonstelling was vanaf mei 2020 – toen Ecomare weer opende – gelukkig alsnog voor de bezoekers toegankelijk. Zij konden genieten van een prachtige tentoonstelling met beeld, geluid en zeer veel educatieve elementen.

Vooruitblik Museum Kaap Skil: thuishaven voor de Palmhoutwrakcollectie
Museum Kaap Skil wil in de nabije toekomst de Palmhoutwrakcollectie permanent en veilig tentoonstellen. Hiervoor wordt nauw samengewerkt met de Provincie Noord-Holland, eigenaar van deze collectie die internationaal bekend werd vanwege de opgedoken zijden 17e-eeuwse jurk. Er is een realistisch plan opgesteld voor het tentoonstellen van deze unieke vondsten en de fondsenwerving om dit te kunnen realiseren is in volle gang.

5.2.3 Educatief aanbod/activiteiten

Excursies: aantal (buiten)programma’s (scholen/toeristen)

Toeristenprogramma’s Ecomare: zo veel als mogelijk

Door te werken met kleinere groepen per excursie konden veel programma’s in de Texelse natuur op verantwoorde wijze evengoed doorgang vinden. In 2020 ging het in totaal om 170 programma’s voor toeristen, ten opzichte van circa 250 in de voorgaande jaren. Zo hebben we veel mensen kunnen laten genieten van en leren over al het moois dat op en rond Texel leeft. De wadexcursies bij De Cocksdorp werden veruit het meest geboekt. Verdeeld over 111 momenten hebben we ruim 1600 mensen meegenomen op het wad. De familieprogramma’s in de Slufter en op het wad bij Krassekeet werden eveneens goed bezocht.

Daling scholenprogramma’s
Van juni tot en met half oktober 2020 kon Ecomare programma’s in de natuur aanbieden aan schoolgroepen. Veel scholen combineren een buitenprogramma of een bezoek aan een van de musea van STM met een verblijf op Texel van enkele dagen. Een dergelijk schoolkamp was binnen de coronamaatregelen in 2020 voor veel scholen niet mogelijk. In de periodes mei/juni en september is het gewoonlijk zeer druk met schoolgroepen; dit was in 2020 niet het geval. Er werden 60 schoolprogramma’s uitgevoerd in 2020, waar dit aantal in voorgaande jaren tussen 200 en 300 lag. Er werd geen enkel programma voor een buitenlandse schoolgroep geboekt.

Introducties konden niet doorgaan in het veldcentrum en ook museumbezoek voor groepen

was maar heel beperkt mogelijk. Het mengen van schoolgroepen en reguliere bezoekers was onwenselijk. Schoolgroepen hadden de mogelijkheid om Ecomare of Museum Kaap Skil te bezoeken op vaste momenten aan het begin of aan het eind van de dag, binnen een tijdslot (één groep per tijdslot). Daarbij werd een aangepaste korte introductie aangeboden; buiten of in de Walviszaal. Op deze manier hebben we toch een aantal groepen kunnen ontvangen.

Texelse scholen
STM biedt jaarlijks een educatief programma aan voor de Texelse scholieren. In alle musea, zowel binnen als buiten. Lange tijd kozen de Texelse scholen voornamelijk voor programma’s van Ecomare en af en toe de Oudheidkamer. Door meer aanbod bij Museum Kaap Skil weten de Texelse scholen dit ook beter te vinden. In februari 2020 bezochten ca. 100 leerlingen uit groep 1 en 2 het buitenterrein van het museum. De aanwezigheid van een groot aantal vrijwilligers zorgde voor een levendige sfeer. Voor het schooljaar 2020-2021 hebben de Texelse scholen een aangepast aanbod ontvangen. Aanpassingen zijn bijvoorbeeld de mogelijkheid van online contact met een specialist, bezoek van een educatief medewerker in de klas, of alleen gebruik van materialen op school.

Educatie Museum Kaap Skil
Museum Kaap Skil heeft een divers aanbod aan educatieve activiteiten, zoals een juttersverhaal, een verhaal bij de maquette van de Reede van Texel of de scheepskist van een jongen die meevoer op een VOC-schip. Dit zijn echter allemaal activiteiten die binnen de muren van het museum plaatsvinden. Hierdoor zijn deze in 2020 slechts een enkele maal uitgevoerd.

Activiteiten

Ecomare: museumactiviteiten
In Ecomare verzorgen de educatieve vrijwilligers in het museum doorlopende activiteiten zoals de strandvondstenkar en de openstelling van het zeelaboratorium. Daarnaast geven ze korte presentaties in de Walviszaal. Na de heropening van Ecomare in juni hebben deze activiteiten niet meer plaatsgevonden vanwege de benodigde doorstroom van het publiek en het voorkomen van groepsvorming.

Ecomare: presentaties
De dierverzorgers van Ecomare gaven tot medio maart meerdere malen per dag een voerpresentatie bij de zeehonden, bruinvissen en in het aquarium. Ook deze presentaties konden na de heropening niet meer plaatsvinden.

Ecomare: online activiteiten
Twee educatief medewerkers namen in april een dag lang de volgers van het Instagram-account van de VVV (@tijdvoortexel) mee op excursie over het strand. Wat ligt er allemaal? Ze vertelden over de vondsten en over het aquarium en de excursies van Ecomare. Het account wordt heel goed bekeken door toeristen (16.000 volgers).

Museum Kaap Skil: museumactiviteiten
In Museum Kaap Skil is gewoonlijk een groot aantal vrijwilligers actief die het museum levend maken door het demonstreren van diverse ambachten, het vertellen van verhalen, het maken van muziek of het geven van deskundige uitleg. Dat zij in 2020 niet voor het publiek in actie konden komen was een groot gemis, voor alle partijen.

Museum Kaap Skil: online activiteiten
Museum Kaap Skil heeft via de website en de sociale media in 2020 vaak van zich laten horen. Met foto’s, achtergrondinformatie en geregeld een kort filmpje waarin de conservator een toelichting gaf bij objecten uit de collectie van het museum.

In oktober, de maand van de geschiedenis, hield archeoloog Michiel Bartels een digitale lezing over de vondsten uit ‘het Schervenwrak’. Deze zijn bij Museum Kaap Skil te zien in de tentoonstelling ‘De ondergang van de Pieter Anthony’.

Museum Kaap Skil en Ecomare: Cultuurnacht 2020
Op 8 februari 2020 werd voor de derde keer de Cultuurnacht georganiseerd. De Texelse culturele ‘hoofdstad’ was dit jaar Oosterend. Vanuit Ecomare werd er een quiz georganiseerd ter promotie van de winterlezingen bij Ecomare. Museum Kaap Skil had een stand in het dorpshuis De Bijenkorf waar de replica van de jurk uit het Palmhoutwrak werd getoond. Deze mocht ook worden gepast. We kijken terug op een geslaagde cultuurnacht waarbij STM goed was vertegenwoordigd.

Vuurtoren: avondopenstelling

De Vuurtoren was in de zomermaanden nog gesloten voor publiek. Vanaf september konden bezoekers de toren weer beklimmen na het boeken van een tijdslot. Om meer bezoekers die kans te geven, zijn de openingstijden verruimd. Een avondbezoek aan de Vuurtoren is natuurlijk extra bijzonder. De Vuurtoren is een unieke plek om het donker van Texel te beleven. Deze late tijdstippen waren dan ook zeer populair.

 

5.2.4 Wat vindt de klant?

Bezoekersonderzoek
Vanwege de sluiting hebben we veel minder bezoekers kunnen bevragen dan andere jaren. Op de enquêtezuilen in de musea hebben we mensen in de zomermaanden vooral gevraagd naar hun gevoel van veiligheid in het museum met de maatregelen die we hebben genomen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Uitkomst enquêtezuilen bij Ecomare en Museum Kaap Skil
Bij beide musea werd door de bezoekers aangegeven dat zij zich zeer veilig voelden. Bij Ecomare kwam naar voren dat men de prijs/kwaliteit verhouding in het restaurant niet altijd voldoende vindt. In 2021 gaan we daar verder op onderzoeken door de zuil met aangepaste vragen in het restaurant te plaatsen.

Uitkomst enquête Beerda
Onderzoeksbureau Beerda voert online bezoekersonderzoek uit. De bezoekers zijn positief over zowel Ecomare als Museum Kaap Skil. Helaas hebben we niet veel bezoekers kunnen bevragen vanwege de sluiting.